Toen gescheiden mensen niet welkom waren
in het katholiek onderwijs

Krant van West Vlaanderen, 14 oktober 2016

“Als gescheiden vrouw niet welkom in katholieke scholen”

Annie Tanghe, gepensioneerde lerares uit de Heulestraat, heeft zopas een boek gepubliceerd met een titel die overduidelijk zegt waarover het gaat: ‘Toen gescheiden mensen niet welkom waren in het katholiek onderwijs’. Twintig jaar lang was ze de speelbal van inrichtende machten. “Maar men durfde mij niet vlakaf zeggen dat ik om die reden ontslagen werd”, zegt ze, twintig jaar nadat ze, opgelucht, de schoolpoorten dichttrok.

Annie Tanghes (76) nieuwste boek is al haar negende publicatie. Bijna 40 jaar geleden gaf ze enkele dichtbundels uit. Een opmerkelijk boek bracht ze in 2002 uit onder de titel ‘Geen verklikking’: het verhaal van haar vader Jules die na de tweede wereldoorlog werd gevangengenomen en onterecht beschuldigd werd van collaboratie. Nadien schreef ze te zijner ere ook nog de dichtbundel ‘Nooit gebroken moed’. In 2009 schreef ze zelfs een boek over de val van de Berlijnse muur en in 2012 pende ze onder de leuke titel “Toen mijn beertje nog gromde” het verhaal van haar kinderjaren in kortemark neer.

Tot haar 55ste was Annie Tanghe lerares huishoudkunde. Ze deed haar job heel graag maar na haar scheiding – nu 38 jaar geleden – ging het moeilijker. Herhaaldelijk kreeg ze te maken met reaffectatie (waarbij men bij verlies van betrekking weer aan de slag moet kunnen in dezelfde betrekking red.) maar er was meer aan de hand dan dat.

Annie gaf les in de Sint-jozef-beroepsschool in Ieper toen die in 1978 gesloten werd. Na de grote vakantie van dat jaar is ze gescheiden en kwam ze in Gullegem wonen. “De directrice in Ieper zei dat ik met haar geen problemen zou hebben ondervonden omdat ik gescheiden was, maar ze voorspelde dat ik op andere scholen op veel moeilijkheden zou stuiten bij reafectatie...”

“Er volgde een interim in Sint-Vincentius in Lendelede zonder probleem, maar bij het afscheid zij de directrice toch dat ik in het vervolg aan de directie altijd moest zeggen dat ik gescheiden was... Daarna werd ik gereaffecteerd in Spes Nostra in Heule. De Directeur zei dat hij wist dat ik gescheiden was en dat hij niet hield van zulke toestanden... Ik ben toen erg geschrokken. Toch mocht ik beginnen, met lood in de schoenen. De meeste collega’s maakten mij duidelijk dat ik niet welkom was. De laatste dag van het schooljaar kreeg ik mijn ontslagbrief. Ik was er ziek van. Een reden kreeg ik niet.”

Ontslag

Annies volgende school werd Sint-Joris in Menen. Ook daar hetzelfde liedje. “Op een inspectieverslag kreeg ik ‘Goed’ maar daarnaast ‘Met streng voorbehoud’. Een contradictie. Toevallig was mijn broer toen diocesaan inspecteur voor handel en economie. Hij zei dat hij wist waarom ik zo’n verslag kreeg: omdat ik gescheiden was. Hij voorspelde dat ik nooit mijn benoeming zou krijgen. In mei 1982 kreeg ik mijn ontslagbrief. Bij het afscheid kreeg ik bloemen van de collega’s, maar de directeur deed alsof hij het niet zag.”

Ontroerende afscheidsspeech

Annie werd studiemeesteres in het Don Boscocollege in Kortrijk en was eerst welkom, tot drie maanden later haar ontslagbrief volgde, deze keer wel met als uitleg: ‘… dat ik in een situatie verkeerde die onverenigbaar was met de specificiteit van het vrij onderwijs’. De overste zei dat het hem erg speet maar dat hij moest van de inrichtende macht. Ik zei hem toen dat ik in Kortemark een vrouw gekende had die haar man vermoord had en die vijf jaar gezeten had. Welnu, zie ik, ik ben vijf jaar gescheiden en nog altijd niet vrij. Toch kon ik het volgende schooljaar terug naar Don Bosco maar niet voor lang.”

Daarna mocht Annie terugkeren naar Spes Nostra Heule. Ze kreeg er zelfs haar vaste benoeming voor twaalf lesuren, maar stond nog voor 9 uren op de reaffectatie. Daarvoor moest ze in 1984 naar de Paulinen in Menen waar ze door fysieke problemen moest stoppen. In 1987 werd Annie gereaffecteerd in OLV Hemelvaart in Waregem. “Het was daar een droom”, zegt Annie, “ik hoopte er te blijven tot aan mijn pensioen, maar helaas… opnieuw volgde ontslag.”

Nieuwe affectaties volgden in de H. Familie en Immaculata in Ieper. Intussen bleef Annie haar uren lesgeven in Heule, tot ze in 1995 beslist op haar 55ste op terbeschikkingstelling te gaan. “Bij mijn afscheid in Heule kreeg ik van directeur Six uiteindelijk een heel mooie, ontroerende speech waarvoor ik hem dankbaar blijf. Ik druk die in het boek af.”

“Na mijn pensioen kreeg ik nog nachtmerries over reaffectaties”, besluit Annie. “Heb ik nu haatgevoelens tegenover Katholieke scholen of de kerk? Voor een stuk wel, maar er zijn ook veel idealistische mensen die ik bewonder. Ik ben niet verbitterd. Ik voel mij een gelukkige vrouw en hoop dat ik voor veel leerlingen een goede lerares geweest ben.”

Noël Maes
Krant van West-Vlaanderen, vrijdag 14 oktober 2016